Żylaki kończyn dolnych – metody leczenia

Żylaki to obecnie jedna z najpowszechniej występujących chorób cywilizacyjnych. Szacuje się, że z powodu tej dolegliwości cierpi w Polsce niemal 60% dorosłych osób. Główna przyczyna powstawania żylaków to niedomykanie się zastawek żylnych, a co za tym idzie zaburzenia odpływu krwi, która cofa się i gromadzi w żyłach. Żyły ulegają wówczas rozciągnięciu, stają się łatwo wyczuwalne pod skórą i często bardzo bolesne. 

Kiedy mamy do czynienia z żylakami?

Żylaki na nogach najlepiej widoczne są w pozycji stojącej, głównie na wewnętrznej część łydek lub ud, a także w miejscach z tyłu pod kolanami. Najczęściej przybierają postać nabrzmiałych, wypukłych żył o dość intensywnym odcieniu fioletu lub niebieskiego. Towarzyszy im nasilające się, zwłaszcza pod koniec dnia, uczucie ciężkości nóg i obrzęki. Choć żylaki kończyn dolnych prezentują się wyjątkowo niekorzystnie, nie jest to problem jedynie kosmetyczny. Nieleczone często prowadzą do poważnych problemów zdrowotnych. Z kolei żylaki odbytu czyli choroba hemoroidalna, to stan patologicznego powiększenia poduszkowatych naczyń żylnych zlokalizowanych w odbytnicy i odbycie. 

Na szczęście, nowoczesne metody leczenia żylaków nie wiążą się z bólem, ani innymi niedogodnościami.

Kto jest w grupie ryzyka wystąpienia żylaków?

Istnieje wiele teorii, które tłumaczą przyczyny żylaków. Większość naukowców jest jednak zgodna, że główna przyczyna tej dolegliwości tkwi w uwarunkowanych genetycznie nieprawidłowościach zastawek żylnych lub zaburzeniach ściany żył.

Oprócz tego, istnieje także wiele czynników środowiskowych, które mogą się przyczynić do wystąpienia żylaków. Należą do nich:

• długotrwałe stanie (np. związane z wykonywaną pracą)
• długotrwałe przebywanie w wysokiej temperaturze
• nadwaga i otyłość
• przebyte urazy kończyn dolnych
• ciąża (dochodzi wówczas do zwiększenia objętości krwi, zmian hormonalnych i ucisku na żyły przez powiększającą się macicę)
• zaawansowany wiek
• stosowanie używek (papierosy, alkohol)

Jak ustrzec się przed powikłaniami chorób żył?

Bagatelizowane żylaki mogą prowadzić do zaawansowanej postaci choroby i niebezpiecznych powikłań rzutujących na cały organizm, tj. zapalenie żył, zakrzepica żylna czy nawet zatorowość płucna . 

Z pomocą przychodzi flebologia. Jest to dział medycyny, który zajmuje się chorobami żył. Określenie stopnia zaawansowania choroby oraz właściwe zaplanowanie i prowadzenie leczenia jest wykonywane przez chirurgów. Podstawą każdego postępowania jest w tym przypadku konsultacja chirurgiczna w połączeniu z badaniem USG Doppler żył. Badanie to jest potrzebne, aby w prawidłowy sposób określić drożność i wydolność układu żylnego oraz obecność tzw. refluksu – przepływu krwi wbrew jej naturalnemu kierunkowi. Żyła, którą cechuje obecność refluksu określana jest jako niewydolna i najczęściej stanowi to wskazanie do rozpoczęcia leczenia.

Na podstawie konsultacji połączonej z przeprowadzonym USG, chirurg może zaproponować odpowiedni sposób postępowania.

Metody leczenia żylaków

Tradycyjne operacyjne usuwanie żylaków, choć w wielu przypadkach niezastąpione, ustępuje aktualnie miejsca nowoczesnej chirurgii flebologicznej. Zarówno na świecie, jak i w Polsce, coraz powszechniejsze są metody łączące wewnątrzżylne zamykanie dużych pni żylnych w połączeniu z leczeniem uzupełniającym. 

Wewnątrzżylne zamykanie uszkodzonych pni żylnych dzieli się na dwie grupy:

• termiczne:
  laserowe leczenie żylaków (EVLA/EVLT),
  stosowanie prądu wysokiej częstotliwości (EVRF)
  albo pary wodnej (SSV)
• nietermiczne:  
  Moca (Flebogrif lub ClariVein), 
  kleje tkankowe (np. VenaSeal , VenaBlock)

Z kolei leczenie uzupełniające, które pozwala usunąć widoczne żylaki i uszkodzone perforatory to m.in.:

• miniflebektomia  – małoinwazyjne techniki chirurgiczne np. przy użyciu metody Varadiego
• skleroterapia – chemicznie wywołane uszkodzenie żylaka, które prowadzi do jego powolnego zaniku
• mikrocewniki RF i pary wodnej wprowadzane do światła naczyń krwionośnym w celu ich zamknięcia
• kleje – przeznaczone do zamykania żylaków i perforatorów

Mechano-chemiczna metoda obliteracji systemem Flebogrif 

Metoda, która w ostatnich latach bardzo często zastępuje klasyczną echoskleroterapię igłową to przezskórna cewnikowa echoskleroterapia, którą wykonuje się w miejscowym znieczuleniu tumescencyjnym. Ma ona jednak dość ograniczoną skuteczność podczas zamykania dużych i krętych pni naczyń krwionośnych. Jeszcze bardziej ulepszony wariant tej procedury wykorzystuje nowoczesny system FLEBOGRIF. Został on opracowany w oparciu o zasadę tzw. obliteracji mechano-chemicznej. 

Jest to najnowocześniejsza i jak dotąd najbardziej skuteczna metoda przezskórnej cewnikowej echoskleroterapii. System FLEBOGRIF wykorzystuje równocześnie dwa mechanizmy prowadzące do zamknięcia uporczywego żylaka:

• mechaniczne (kontrolowane) uszkodzenie śródbłonka naczyniowego
• reakcja chemiczna wywołana przez tzw. spieniony sklerozant wprowadzany do światła niewydolnego naczynia

Takie postępowanie zapewnia znacznie lepsze efekty leczenia, gdyż reakcja włóknienia żyły od wewnątrzjest o znacznie bardziej skuteczna niż w przypadku zastosowania echoskleroterapii igłowej. Ma to istotne znaczenie przy dużych i rozległych żylakach, których maksymalna średnica wynosi ponad 6 mm.

Zabieg bez bólu

Zabiegi usunięcia żylaków można wykonywać w znieczuleniu miejscowym. Pozwala to na przeprowadzenie procedury nawet u pacjentów, u których inny rodzaj anestezji jest przeciwwskazaniem zdrowotnym. Co więcej takie postępowanie pozwala na powrót do domu bez szpitalnej rekonwalescencji. Zabiegi tego typu można również połączyć z sedacją anestezjologiczną, co jeszcze podnosi komfort zabiegu.

Co jeśli nie zabieg operacyjny?

Drobne zmiany i pajączki naczyniowe usuwa się innymi metodami. Naczynka, których średnica nie przekracza 2 mm, najlepiej usuwa się za pomocą metody o nazwie skleroterapia przy użyciu preparatu aethoksysklerol albo sklero-vein, w postaci pianki lub płynu. Do wstrzyknięć stosuje się strzykawki wyposażone w niezwykle cienkie igły, co czyni  zabieg praktycznie bezbolesny. W ostrzykniętym naczyniu rozpoczyna się wówczas postępujący proces zapalny, który w efekcie prowadzi do zwłóknienia naczynia i tym samym zamknięcia w nim przepływu krwi.

Więcej informacji na temat zabiegów znajdziesz w zakładce o żylakach kończyn dolnych lub żylakach odbytu.